Kulak ağrısı, çocukluk çağından ileri yaşa kadar toplumun her kesiminde ortaya çıkabilen ve hastanın hayat kalitesini olumsuz etkileyen önemli bir sağlık sorunudur.

Photo by David Garrison on Pexels.com

Photo by Pixabay on Pexels.com

Kulak ağrılarına yol açan hastalık nedenleri temel olarak (i) “kulak kaynaklı” ve (ii) “kulak-dışı kaynaklı” olarak ele alınmaktadır. “Kulak kaynaklı” kulak ağrıları, kulakta ortaya çıkan bir hastalığın yarattığı bir rahatsızlık olup kulak akıntısı, işitme azlığı, çınlama, kaşıntı ve dolgunluk gibi yakınmalar eşlik edebilir. Bundan farklı olarak, “kulak-dışı kaynaklı” kulak ağrıları ise kulaktan farklı bir bölgede (boğaz, yutak, gırtlak vb.) ortaya çıkmış olan bir hastalığın kulakta algılanması ile oluşmaktadır. Bu durumda, kulak ağrısının yanısıra yutma güçlüğü, boğazda takılma hissi, ses kısıklığı, nefes darlığı, boyunda şişlik, vb. yakınmalar görülebilmektedir.

Her iki nedende de ağrının asıl kaynağının açıkça ortaya konması ve yapılacak ayrıntılı kulak burun boğaz ve baş boyun muayenesi ile kesin tanının belirlenmesi oldukça önemlidir.

Photo by Burst on Pexels.com

(i) “Kulak kaynaklı” kulak ağrısına yol açan başlıca hastalıklar:

• Orta kulak enfeksiyonları: Özellikle çocukluk çağında sık rastlanan orta kulak enfeksiyonları, kulak ağrısı ile birlikte yüksek ateş, kulak akıntısı, dolgunluk ve işitme kaybına yol açabilmektedir. Günümüzde özellikle kreş, anaokuluna giden çocuklarda sık ortaya çıkmaktadır. Bu durumlarda çocuğun kulak muayenesi yapılarak ilaç tedavisi başlanması gerekmektedir.
• Dış kulak yolu enfeksiyonları: Kulak kepçesi ile kulak zarı arasında yer alan dış kulak yolunda gelişen enfeksiyonlar şiddetli kulak ağrısına yol açabilmektedir. Kulak ağrısı ile birlikte kulakta dolgunluk ve işitme kaybı ortaya çıkmaktadır. Özellikle hijyen sorunu olan havuz, göl, vb. alanlarda yüzmeye bağlı bakteriyel ve mantar enfeksiyonları gelişebilmektedir. Bu sebeple, sık tekrarlayan dış kulak yolu enfeksiyonu gelişen hastaların kulak koruyucuları kullanmaları önleyici olabilir. Dış kulak yolu enfeksiyonu geçiren hastaların dış kulak yolunun pansumanının yapılarak hijyeninin sağlanması ve lokal etkili tedavilerin uygulanması önem arzetmektedir.

Bununla yanısıra, işitme cihazı kullanan hastaların kulak içine yerleştirildikleri kulak kalıplarının bakım ve temizliğine dikkat etmemeleri durumunda, mantar enfeksiyonları başta olmak üzere dış kulak yolu enfeksiyonu gelişme riski önemli ölçüde artmaktadır.

Photo by rawpixel.com on Pexels.com

• Kulağa yönelik travmalar: Gerek dış kulak gerekse kulak zarı ve orta kulağı etkileyen kesici-delici ve künt travmalar kulak ağrısı ile birlikte işitme kayıplarına ve kulak kanamalarına yol açabilmektedir. Bu olgularda çoklu travma da olabileceği için ileri tetkik ve tedavilerinin hızla yapılması gerekmektedir. Bunların yanısıra, yüksek şiddette sese (akustik travma) ve basınca (barotravma) maruziyette kulak ağrılarına ve işitme kayıplarına yol açabilmektedir.

(ii) “Kulak-dışı kaynaklı” kulak ağrısına yol açan başlıca nedenler:

• Kulağın ağrı duyusunu alan sinirlerin baş boyun bölgesindeki diğer bazı bölgelerden (boğaz, yutak, gırtlak vb.) de sorumlu olması nedeniyle buralarda ortaya çıkan hastalıklar da kulak ağrısı olarak algılanabilmektedir, ki bu durum “yansıyan ağrı” olarak adlandırılmaktadır. Özellikle kulakta ağrı dışında “kulak kaynaklı” başka belirti ve bulguları olmayan ve kulak muayenesi (otoskopik bakı) normal olan hastalarda “kulak-dışı kaynaklı” kulak ağrılarının akla gelmesi oldukça önemlidir. Bu durumda ortaya çıkan ağrı, bademcikler, ağız, boğaz, yutak, yemek borusu, tükürük bezleri gibi bölgelerdeki enfeksiyonların işaretçisi olabildiği gibi baş boyun bölgesi kanserlerinin de ilk bulgusu olarak ortaya çıkabilmektedir.

Photo by omar alnahi on Pexels.com

Bu nedenle, özellikle ileri yaş grubundaki hastalarda ortaya çıkan kulak ağrıları ihmal edilmemeli ve bu hastalar Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına başvurmalıdır.